« کار» ، ارزش است يا ضد ارزش؟!! -------------------------------------------- #شفیعی_مطهر --------------------------------------------- در نظام ارزشي اسلام ، « کار » شانی بس شایسته و جایگاهی بس بایسته دارد . تا آنجا كه اين نگارنده مي داند تقريبا در همه كشورها و همه ملت هايي كه انقلاب مي كنند ، به منظور جبران عقب ماندگي ها و خرابي هاي ناشي از استبداد و لطمات جنگ و انقلاب بر ساعات كار خود مي افزايند. با نگاهی به سیر تحول و تطور ملت ها درمی یابیم که نقش كار مهم ترین نقش را در ایجاد تحول بر عهده داشته است. ملت های انقلابی دنیا پس از پیروزی انقلابشان برای جبران عقب ماندگی ها بر ساعات کار خود افزوده اند. « تسوئی چونگ یوان » وزیر وقت چین ( در آغاز انقلاب چین) که خود روزی ۱۲ تا ۱۴ ساعت کار می کرد ، مي گفت: « ما در آغاز برنامه پنج ساله دوم توسعه فرهنگی (۵۷-۱۹۵۱) این شعار را برگزیدیم: دانش آموزان را برای همه کارها تربیت کنیم . کوشیدیم از هر دانش آموز یک کارگر ، و از هر كارگر يك دانش آموز بسازيم.» یک روزنامه نگار کمونیست ایتالیایی به نام « آلبر توجاکوویلون » نوشته است: « هزاران مدرسه کار کشاورزی در چین ایجاد شده تا تمام افراد جامعه از شهری و روستایی بتوانند در آن کار بدنی بکنند. داوطلبان قبل از پذیرفته شدن در این مدارس باید صلاحیت سیاسی و اجتماعی خود را ثابت کنند . برای این کار باید از دفتر کار خود بیرون بیایند ، با فقيرترين مردم بياميزند و حقيرترين كارها مانند : پاك كردن توالت ها و جاروكشي و زباله جمع كني را انجام دهند تا صلاحيت ورود به مدرسه را پيدا كنند. اين كارها را هم نبايد شبانه يا به طور مخفي ، بلكه در روز روشن بايد انجام دهند و فريادزنان به همه بگويند كه اين كارها را انجام مي دهند.» در کاوش رمز پیروزی و راز بهروزی ژاپنی ها درمی یابیم که این هر دو نهال، ریشه در زلال فرهنگ کار دارد. درباره فرهنگ تاریخی و ویژگی های فردی و اجتماعی ژاپنی ها می نویسند: ۱ - سخت کوشی و خوداتکایی دو خصیصه ای است که با موقعیت تاریخی و انزوای طبیعی و شرایط نامساعد زندگی در این جزیره رابطه ای نزدیک دارد. ۲ - نظم پذیری و رعایت ضوابط و دستورالعمل ها به طور موثر و خودکار. ۳ - برخورداری از روحیه قناعت و صرفه جویی. ۴ - جمع گرایی و اثر پدیده خاص وابستگی به خانه و گروه و توجه به « ما » در مقابل دیگران. ۵ - رعایت سلسله مراتب و احترام به تجارب و سابقه کار، اطاعت از روي احترام ، نه ترس. ۶ - آگاهي دادن به افراد هر جامعه يا گروه... و برقراري نوعي مديريت گروهي با شيوه پدرانه. ۷ - برخورداري از وجدان كاري بسيار بالا و اهميت قائل شدن براي كار و ارجح شمردن مصالح شركت و موسسه بر منافع شخصي. ۸ - توجه به نظافت و بهداشت و سرزندگي و نشاط و خنده رويي . ۹ - توجه خاص به زيبايي و طبيعت و گل . اين موارد نمونه هايي است از نوع نگرش ملت ها به كار ؛ ملت هايي كه كار كرده اند تا نهال آرزوهايشان به بارنشيند . پس نخستين گام ما بايد تبيين فرهنگ كار و ارزش نهادن به آن باشد ، نه كاستن از ساعات كار به بهانه روزه داري و پر رنگ كردن عبادت !! زيرا كار ،خود بهترين عبادت است. اكنون به نمونه هايي از نتايج و برونداد نهادينه كردن فرهنگ كار در برخي كشورها عنايت فرماييد: * - تولید ناخالص ژاپن GNP‌ در سال 1951، معادل یك سوم بریتانیا و یك بیستم آمریكا بود. در سال 1992 این نسبت به 3 برابر بریتانیا و نزدیك به دوسوم آمریكا رسید. تا سال 1987 ژاپنی‌ها فقط 4 جایزه نوبل در علوم گرفته بودند. حال آن كه در آمریكا این رقم به 142 رسیده بود. در سال 1992 ژاپن از نظر نسبت دانشمندان و مهندسان با صلاحیت در رأس سایر كشورهای جهان قرار داشت (حدود 60 هزار نفر در یك میلیون) تقریباً 800 هزار نفر ژاپنی در حوزه تحقیق و توسعه كار می‌كردند، كه بیش از مجموع این افراد در بریتانیا، فرانسه و آلمان بود. در سال 1991، از 10 بانك بزرگ جهان 7 بانك و از 5 شركت بزرگ بیمه جهانی 4 شركت متعلق به ژاپن بود. ژاپن سه‌چهارم روبات‌های جهان را در اختیار دارد. دانماركی‌ها از 3300 تن ماهی فاسد شده در انبار یك كشتی به گِل نشسته (پس از 6 ماه) الكتریسیته تولید كردند و بقایای آن را به عنوان كود شیمیایی مصرف كردند. * - هلند با وسعتی کمتر از یک پنجم خاک ایران 60 درصد نیازهای گل و گیاه جهان را تأمین می‌کند؛ در حالی که استعداد و امکانات طبیعی کشور ایران در زمینه تولید و پرورش گل‌و‌گیاه به مراتب بالاتر از کشور هلند است. (ایران، 10/3/76) صادرات گل ایران 0/2 درصد از صادرات گل دنیاست. * - آقای ماهاتیر محمد توانست در كمتر از دو دهه، اقتصاد وابسته مالزی را به یك اقتصاد صنعتی و در حال رشد تبدیل كند. درآمد سرانه این كشور را از 300 دلار به 4000 دلار افزایش دهد. مالزی برای بیش از یك دهه دارای 8 درصد رشد سالانه بوده است. تولید ناخالص داخلی امارات در 25 سال گذشته 700 درصد رشد داشته است. * - دكتر حسین عظیمی (اقتصاددان): اقتدار ملّی در تولید سرانه است. بنابراین وقتی تولید سرانه 1500 دلاری یك شهروند ایرانی را با تولید سرانه 38 هزار دلاری یك فرد ژاپنی مقایسه می‌كنیم، وضعیت ایران و جایگاه آن در اقتصاد جهانی كاملاً مشخص خواهد بود. هر فرد در یك اقتصاد پیشرفته 40 برابر یك فرد ایرانی تولید می‌كند. اگر از این زاویه به مسائل نگاه كنیم، خواهیم دید كه اقتدار ملّی كشور چقدر آسیب‌پذیر است. ایران در اقتصاد جهانی عددی نیست. زنده یاد دكتر عظیمی می گوید: در كشورهای صنعتی به ازای هر یك ساعت كار 40 دلار ارزش افزوده ایجاد می‌شود. در حالی كه در ایران از یك ساعت كار، كمتر از دو دلار ارزش افزوده حاصل می‌شود. در اقتصاد ملی، نادرترین ثروت، زمان است و با احتساب 70 میلیون نفر جمعیت برای كشور، سالانه حدود 60 میلیارد ساعت، ‌زمان در اختیار خواهیم داشت. از 60 میلیارد ساعت در اختیار، فقط از حدود 27 میلیارد ساعت آن استفاده می‌شود. به عبارت دیگر فقط از 45 درصد این ثروت استفاده ، و 55 درصد آن تلف می‌شود. 27 میلیارد ساعت مربوط به مجموع اشتغال ملّی با احتساب 2000 ساعت كار در سال و بیكاری پنهان است. میزان تولید سرانه در ایران را حداكثر 1500 دلار و متوسط تولید سرانه در كشورهای صنعتی را 32 هزار دلار است. بحث توسعه كه تعریف آن یافتن توان استفاده از ظرفیت است، مهم ­ترین و حیاتی‌ترین بحث در ایران است. * - ایران به لحاظ خلاقیت‌های جغرافیایی پتانسیل‌های كشاورزی می‌تواند برای 200 میلیون نفر جمعیت غذا تولید كند؛ ولی متأسفانه هم‌اكنون برای تأمین غذای 80 میلیون نفر هم با مشكل مواجه هستیم. بر اساس آمار رسمی، ضایعات محصولات باغی ایران حدود 40 درصد و در محصولات زراعی حدود 50 درصد و بیشتر از آن است. حال اين پرسش مقدر روي دست ما مي ماند كه اگر كار يك ارزش اسلامي ، انساني و اجتماعي است ،چرا به بهانه ارج نهادن به يك عمل عبادي از ساعات و ارزش آن مي كاهيد؟!! --------------------------------- برای دیدن دیگر آثار این قلم به کانال تلگرامی «گاه گویه های مطهر»بپیوندید و به دوستان معرفی فرمایید: telegram.me/amotahar

نظرات شما عزیزان:

موضوعات مرتبط: مقالات